Η Ευρώπη «θύμα» της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης με το ευρωπαϊκό όνειρο ημιθανές;

Γράφει ο κ.Γιάννης Μήτσιος
Πολιτικός επιστήμων- διεθνολόγος πανεπιστημίου Northeastern Βοστώνης.

 

Το τσουνάμι της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης που ξεκίνησε από τις ακτές της αμερικανικής ακτής έφτασε και «σκάει» με δύναμη στις ευρωπαϊκές ακτές. Αυτό που βιώνει η ευρωπαϊκή οικονομία αυτές τις μέρες έχει πολλαπλές προεκτάσεις.
Οι συνέπειες έχουν παρενέργειες στην ύπαρξη, τη δομή και τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης. Πολλοί οικονομολόγοι και πολιτικοί ισχυρίζονται μάλιστα ότι αυτή η παγκόσμια οικονομική κρίση μπορεί να δώσει στο όραμα της Ευρώπης, τη χαριστική βολή. Αυτή στιγμή συμβαίνει ένα «σχιζοφρενικό» φαινόμενο. ‘Έχουμε δηλαδή την Ευρώπη των τριών νομισματικών ταχυτήτων και περιοχών σε φάση παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Η Ευρωζώνη
Η Ευρωζώνη, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επιβάλλει τους δικούς της κανόνες στα μέλη της ζώνης του ευρώ μέσω τις τιθάσευσης των ελλειμμάτων των προϋπολογισμών (το περίφημο όριο του 3%), της πολιτικής των επιτοκίων και την ευρύτερη επιτήρηση των κρατών μελών. Οι προβλέψεις μόνο ευοίωνες δεν αναμένονται. Με πτώση του ΑΕΠ 4,25%, άνοδο της ανεργίας στο 10.1% για φέτος και στο 11,5% του χρόνου. Ενώ για κάποιες χώρες όπως η Ισπανία η κρίση μπορεί να οδηγήσει σε ανεργία με ποσοστά 15%. Και όλα αυτά τη στιγμή που η Ευρώζώνη δεν έχει κοινή δημοσιονομική πολιτική. Η Ιρλανδία για παράδειγμα ενώ είχε χαρακτηριστεί ως ο κέλτικος τίγρης της οικονομίας με θαυμασμό και ως παράδειγμα προς μίμηση έφτασε σήμερα να έχει το μεγαλύτερο έλλειμμα απ΄ όλες τις χώρες της Ευρωζώνης 7,1%.

Η Βρετανική οικονομία
Ακόμη χειρότερες είναι οι προβλέψεις και για την βρετανική οικονομία. Ο εναγκαλισμός των χρηματοπιστωτικών φορέων της αγγλοαμερικανικής συμμαχίας οδήγησε την αγγλική οικονομία σε φάση ύφεσης. Το Λονδίνο, δεν συμμετέχει στο ευρώ, διατηρεί νομισματική ανεξαρτησία με την αγγλική λίρα και είναι απελπιστικά μόνο σ’ αυτή την κρίση. Η Βρετανία αυτή τη στιγμή έχει έλλειμμα 175 δις στερλίνες (12,4% του ΑΕΠ) της που είναι το μεγαλύτερο μεταξύ όλων των άλλων χωρών του G20. Για να υλοποιηθεί ο προϋπολογισμός θα απαιτηθεί δανεισμός 269 δις στερλινών περισσότερο απ΄ ότι είχε αρχικά σχεδιαστεί, ενώ το έλλειμμα αθροιστικά τα επόμενα πέντε έτη θα ανέλθει στα 703 δις στερλίνες. Η δε αντιμετώπιση της οικονομικής δυσπραγίας περιλαμβάνει τέτοια μέτρα που μπορούν να φέρουν πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις. Ήδη έχει αυξηθεί κατά 2% ο φόρος κατανάλωσης σε αλκοολούχα ποτά, προϊόντα καπνού και καύσιμα και η αύξηση κατά 50% του φορολογικού συντελεστή για εισοδήματα άνω των 150.000 στερλινών (167.000 ευρώ).

Οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες
Οι χώρες της νέας Ευρώπης όπως αρέσκονταν να τις αποκαλούν οι ΗΠΑ, που μπήκαν πρόσφατα στην ΕΕ είναι σε δεινή κατάσταση. Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Ρουμανία, Βαλτικές χώρες είχαν αναγάγει το ευρωπαϊκό όραμα σε πανάκεια, οι ΗΠΑ με την Βρετανία πίεζαν όσο μπορούσαν να ενταχθούν αυτές οι χώρες και σήμερα είναι δυστυχώς «ξεκρέμαστες». Ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Βρετανία ούτε η ίδια η ΕΕ μπορούν να κάνουν κάτι για να τις βοηθήσουν πραγματικά. Τα νομίσματά τους είναι εκτός ζώνης ευρώ και ευάλωτα στις διεθνείς χρηματαγορές, οι μετανάστες τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες μένουν άνεργοι, βιομηχανίες στις ίδιες τους τις χώρες κλείνουν και στο τέλος βρίσκονται στο κατώφλι του δανεισμού του ΔΝΤ.

Η περίπτωση της Ελλάδας
Η ελληνική οικονομία βαθαίνει όλο και περισσότερο σε φάση ύφεσης με εμφανή τα σημάδια μια μακροχρόνιας οικονομικής στασιμότητας. Με έλλειμμα 5% στον προϋπολογισμό, με δημόσιο χρέος που αγγίζει το 97% του ΑΕΠ, με ανεργία που αναμένεται να σκαρφαλώσει στο 10 και 11% και με ρυθμούς αρνητικής ανάπτυξης -0,6% για το 2010 και την συνολική ευρωπαϊκή επιτήρηση η διαχείριση της ελληνικής οικονομίας κρίνεται πάρα πολύ δύσκολη. Ακόμη περισσότερο σε μια τόσο κρίσιμη φάση του πολιτικού μας συστήματος με εμφανή σημάδια ενδεχόμενης πολιτικής αστάθειας και διαχείρισης των κρίσιμων εθνικών μας θεμάτων.

Κλείνοντας και μετά και τη ζοφερή εικόνα των αδιάσειστων στοιχείων των επίσημων προβλέψεων των αρμοδίων φορέων η ευρωπαϊκή διαχείριση του κοινού οράματος τίθεται εν αμφιβόλω με πελώρια ερωτήματα να γεννώνται. Ποια Ευρώπη θέλουμε; Πως μπορεί η Ευρώπη να σταθεί στο ύψος της και να προστατεύσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα; Τι μέλλον έχει μια Ευρώπη των 27 και αργότερα των τριάντα τόσο μελών; Πως είναι δυνατόν η Ευρώπη μ΄ αυτή τη Βαβέλ οικονομικών πολιτικών να έχει και την πολυτέλεια κοινής εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Η «απίστευτη» Τσεχική πρόσφατη προεδρία κατέδειξε την απουσία σοβαρής προσέγγισης όλων των παραπάνω. Τι θα γίνει επίσης στο μέλλον με το ρόλο της Ρωσίας και της σχέσης της με την Ε.Ε; Ήδη η Γερμανία έχει τις πιο προνομιακές οικονομικές και πολιτικές σχέσεις με τη Ρωσία Και να μη μιλήσουμε για την ευρωπαϊκή προοπτική των Βαλκανίων και της Τουρκίας.
Όλα λοιπόν τα παραπάνω μπορεί να προκαλούν θλίψη και προβληματισμό πλην όμως είναι υπαρκτά και θα συνεχίσουν να βαθαίνουν όσο βαθαίνει και η παγκόσμια οικονομική κρίση καθιστώντας την Ευρώπη ένα από τα μεγάλα θύματά της.

Πίσω στις "Απόψεις"