Μήπως είμαστε στα πρόθυρα του Γ' Βαλκανικού Πολέμου;

Από τον Μακεδονικό Αγώνα του 1908 και τους Βαλκανικούς πολέμους στα Βαλκάνια του 2008.

Γράφει ο κ.Γιάννης Μήτσιος
Πολιτικός επιστήμων- διεθνολόγος πανεπιστημίου Northeastern Βοστώνης.

Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από το τέλος του Μακεδονικού Αγώνα 1904-1908 που προετοίμασε ουσιαστικά τους Βαλκανικούς Πολέμους που ακολούθησαν το 1912-13 και διπλασίασαν τη χώρα μας. Ταυτόχρονα αποτέλεσε και το έναυσμα για την συρρίκνωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που ακολούθησε με το κίνημα των Νεοτούρκων αλλά και στην ίδια μας τη χώρα με το Στρατιωτικό Κίνημα στο Γουδί, που έφερε το Βενιζέλο μετά τη διάλυση του τότε πολιτικού συστήματος και του δικομματισμού της εποχής.

 

Η επανάληψη της ιστορίας

Ποιος είπε λοιπόν ότι η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται Τα Βαλκάνια ξανά στο επίκεντρο παγκοσμίων εξελίξεων. Απ΄ εδώ ξεκίνησε η αρχή του τέλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και σήμερα εδώ κατέρρευσε το διεθνές δίκαιο πρόσφατα και η μεταπολεμική διεθνή ισορροπία και σταθερότητα με την ανεξαρτησία του Κοσόβου και την αλλαγή συνόρων που κανείς δεν ξέρει που θα οδηγήσει.
Τα Βαλκάνια από τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου 1871, έως σήμερα πάσχουν από την μη ολοκλήρωση των εθνικών τους κρατών, και πώς να ολοκληρωθούν άραγε όταν όλα είναι τόσο αλληλοσυνδεόμενα και κουβαλούν τόσο ισχυρές μνήμες και ποταμούς αιμάτων. Το περίφημο Ανατολικό Ζήτημα είναι παρών υπό άλλη μορφή και σήμερα. Στις αρχές του περασμένου αιώνα, η Ελλάδα, η Σερβία και η Βουλγαρία πολέμησαν με την Τουρκία και μεταξύ τους για την εθνική τους ολοκλήρωση. Ειδικότερα, στο Μακεδονικό Αγώνα, ο ελληνισμός έτρεξε να διασώσει τη Μακεδονία από τον Βουλγαρικό παράγοντα και τον Τουρκικό ζυγό μέσα σε μια περίοδο που είχε δρομολογηθεί και από τις Μεγάλες Δυνάμεις η διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Την ίδια περίοδο, το Κρητικό ζήτημα ήταν άλλο ένα ζήτημα μετά το Μακεδονικό που απαιτούσε τη λύση και δικαίωσή του με την απελευθέρωση της Κρήτης και την ενσωμάτωσή της στη μητέρα πατρίδα. Δεν ξέρω, αν και πως η ιστορία θα μας δικαιώσει για την ηττοπαθή μας σημερινή στάση στις διαπραγματεύσεις με τα Σκόπια αναλογιζόμενοι την σύγχρονη ιστορία μας τον Μακεδονικό Αγώνα του Παύλου Μελά, τους απελευθερωτικούς αγώνες για τη Μακεδονία μας το 1912-3 και το αίμα των προγόνων μας για την ελευθερία και την ανεξαρτησία του ελληνισμού.
Παρούσες σ΄ όλες τις συγκρούσεις οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία και Ρωσία, ενώ η Αλβανία ιδρύθηκε με την στήριξη των Ιταλών το 1914. Στον Α' ΠΠ τα Βαλκάνια διχάστηκαν μεταξύ Αγγλογάλλων και Γερμανών και η χώρα μας πλήρωσε βαρύτατο τίμημα με τον Εθνικό Διχασμό. Μετά το Β' ΠΠ μοιράστηκαν στα δύο μπλοκ της Δύσης και της Σοβιετικής Ένωσης πλην Γιουγκοσλαβίας και Αλβανίας.

 

Οι σημερινές αναλογίες

Αυτά που συμβαίνουν σήμερα στην βαλκανική σκακιέ-ρα ή επιδιώκεται να γίνουν είναι:
- ο στόχος της δημιουργίας της Μεγάλης Αλβανίας
- η ύπαρξη κράτους με την ονομασία Μακεδονία υπό κάθε μορφή (σύνθετη, διπλή, συνταγματική κλπ)
-η ενδεχόμενη διχοτόμηση των Σκοπίων μεταξύ Αλβανίας και Βουλγαρίας μετά από τη δημιουργία της Μεγάλης και το αδιέξοδο στις σχέσεις Ελλάδας- Σκο-πίων, με τη μη ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, με μη εγγυημέ-νη στρατιωτική ασφάλεια
-η ενδεχόμενη χρήση των μουσουλμανικών μειονοτήτων από την Τουρκία σε Ελλάδα και Βουλγαρία.
Η μεγάλη διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι τότε οι αλλαγές γίναν μέσα από αιματηρούς πολέμους, πολύχρονους αγώνες και σκληρές αναμετρήσεις. Ενώ σήμερα επιδιώκεται να λυθούν μέσω διπλωματίας, μονομερών αναγνωρίσεων, διαπραγματεύσεων στον ΟΗΕ και με το πατρονάρισμα της μοναδικής υπερδύναμης μέσω των μηχανισμών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Τι θα γίνει όμως αν τα Βαλκάνια δικαιώσουν για μια ακόμη φορά την ιστορία τους και διαλέξουν το δρόμο της σύγκρουσης; Κατά πόσον η Δύση είναι έτοιμη να αποτρέψει έναν Σερβοαλβανικό πόλεμο, μία στρατιωτική έλευση της Ρωσίας στην περιοχή υπό το πρόσχημα της στήριξης του διεθνούς δικαίου, μια διακοπή των σχέσεων Ελλάδας - Σκοπίων, έναν ξεσηκωμό ειρηνικό στην αρχή και βιαιότερο στη συνέχεια των αλβανικών πληθυσμών σε Σκόπια, Μαυροβούνιο και Πρέσεβο; Τι θα κάνει η Δύση αν διαλυθεί στα εξ ών συνετέθει η Βοσνία - Ερζεγοβίνη; Πως θα αντιδράσει η Τουρκία που θέλει να έχει λόγο στα Βαλκανικά δρώμενα λόγω της θρησκευτικής της σχέσης και της συμμαχίας της με Αλβανία αλλά και την ενδεχόμενη αποσταθεροποιητική χρήση των μουσουλμανικών τουρκογενών μειονοτήτων σε Ελλάδα και Βουλγαρία; Αν ξεφύγει ο έλεγχος τότε να είμαστε σίγουροι ότι ο Γ' Βαλκανικός Πόλεμος θα είναι πρό των πυλών

 

Και για να μην ξεχνιόμαστε - χρήσιμα διδάγματα για την πολιτική σκηνή του τόπου.

Κλείνοντας, και μιας και δανειστήκαμε τις γεωπολιτικές αναλογίες από τον 20ο στον 21ο αιώνα θα παραθέσουμε μια μικρή αναφορά στην ελληνική πολιτική σκηνή του 1908, πριν την έλευση του Βενιζέλου όπως τα περιγράφει ο ιστορικός Τάσος Βουρνάς :
«Πραγματικά η Ελλάδα την αυγή του 20ου αιώνα ήταν βουλιαγμένη στο πολιτικό και οικονομικό αδιέξο... η χώρα παράλυτη και με χαμένο το ηθικό της σερνόταν δέσμια στο άρμα της υποτέλειας... κύριο αίτημα να σαρωθή ο παλιός αμαρτωλός κόσμος των κοτσαμπάσηδων, των «τζακιών» και του παλαιοκομματισμού. Στην εξουσία βρισκόταν ο Κερκυραίος πο-λιτικός Θεοτόκης που συνέχιζε την παλιά αγγλόφιλη πολιτική του Τρικούπη, χωρίς όμως να έχει διατηρή-σει ίχνος από τα θετικά σημεία της πολιτικής του προ-κατόχου του. Η Ελλάδα τραυματισμένη θανάσιμα, με την ανεξαρτησία της ουσιαστικά απαλλοτριωμένη στους ξένους, δεν είχε άλλη φροντίδα από το πώς θα διατηρή «άψογη» στάση απέναντι στην Τουρκία, γιατί έτσι τόθελαν οι Εγγλέζοι».
(Γουδί: Το κίνημα του 1909. `Eκδόσεις Φυτράκης)
Μήπως η Ελλάδα μετά από το τέλος αυτής της κρίσης των Βαλκανίων θα πρέπει να βρει τον Ελ. Βενιζέλο της του 21ου αιώνα;

Πίσω στις "Απόψεις"