ΓΕΦΥΡΑ ΡΙΟΥ-ΑΝΤΙΡΡΙΟΥ
ΑΠΟ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ 1889 ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ 2004

Ιωάννη Κ. Καλαβρουζιώτη
Λέκτορα Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων

Διαχρονικά, τουλάχιστον είναι απόλυτα τεκμηριωμένο, ότι πίσω από τον σχεδιασμό και την εκτέλεση όλων των μεγάλων αναπτυξιακών έργων, κρύβεται πάντα η εμπνευσμένη διορατικότητα ενός ισχυρού ανθρώπου, που στην προκειμένη περίπτωση αυτή της γέφυρας "Ρίου-Αντιρρίου" είναι αυτή του αείμνηστου Μεσολογγίτη πολιτικού και τ. Πρωθυπουργού της Ελλάδας, Χαρίλαου Τρικούπη.
Αν αναλογισθούμε το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από το 1889 μέχρι τα σήμερα, είναι σχετικά εύκολο να αντιληφθούμε, ότι η διαδικασία υλοποίησης ενός τόσο μεγαλεπήβολου οράματος και μελλοντικού εθνικού στόχου, πέρασε από πολύχρονες διαδικασίες και δυσκολίες, μέχρις ότου το όραμα γίνει πράξη.

Η σύνδεση με γέφυρα του στενού Ρίου-Αντιρρίου είναι σαφώς έργο εθνικής εμβέλειας, που σε καμιά περίπτωση δεν εντάσσετε από άποψη σπουδαιότητας στα στενά περιφερειακά πλαίσια της Δυτικής Ελλάδας, προσδίδει όμως αναμφίβολα σε αυτήν μια σαφή αναπτυξιακή τροχιά. Την ίδια στιγμή όμως δίδει απάντηση, σε όλους όσους για χρόνια υποστήριζαν, ότι τα όποια συμφέροντα ολίγων είναι ικανά να ματαιώσουν την εθνική αναπτυξιακή προσπάθεια εκτέλεσης ενός τέτοιου σημαντικού έργου.
Η φαντασμαγορική τελετή έναρξης της λειτουργίας της γέφυρας με την διέλευση την επομένη της Ολυμπιακής φλόγας έδωσε το μήνυμα της ένωσης, μέσα σε ελάχιστα λεπτά όχι απλά των κατοίκων των δύο νομών (Αχαΐας-Αιτωλοακαρνανίας), αλλά το καθαρό μήνυμα, ότι η σύγχρονη Ελλάδα μπορεί να σταθεί ακόμα υψηλότερα σε δράσεις και επιδιώξεις, επάξια μέσα στο Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Είναι κάτι που γεμίζει με υπερηφάνεια όλους τους έλληνες , που έχουν λόγους να είναι ενωμένοι και υπερήφανοι, όχι μόνο για το μεγαλείο των παραδοσεών τους, αλλά και για την επιτυχή συνέχιση των μεγάλων στόχων και την επιτυχή υλοποίηση των οραμάτων τους.

Η καλωδιωτή γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου με βάση το ανοιγμά της που ανέρχεται στα 560 μέτρα βρίσκεται μέσα στην πρώτη δεκάδα παγκόσμια με πρώτες αυτές της Tatara Ιαπωνίας και Νορμανδίας στην Γαλλία. Το γεγονός όμως ,ότι η γεφυρά μας εδράζεται σε 4 πυλώνες αντί των παραδοσιακά σε κατασκευή 2, την κάνει να έχει την παγκόσμια πρωτιά έχοντας συνολικό μήκος καλωδιωτού καταστρώματος 2252 μέτρα. Έτσι κατασκευαστικά αφήνει πίσω της ακόμα και την κρεμαστή γέφυρα Golden Gate των Η.Π.Α. που έχει συνολικό μήκος 1966 μέτρα.
Τα τεχνικά αυτά στοιχεία σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση πληθώρας δύσκολων φυσικών χαρακτηριστικών, όπως μεγάλα βάθη θάλασσας μέχρι 65 μέτρα, πυθμένας μειωμένης αντοχής και έντονη σεισμικότητα στην περιοχή, προκαλούν πράγματι τον θαυμασμό και την επιβράβευση της όλης άρτιας τεχνικής κατασκευής.

Για να φθάσουμε όμως στην ημερομηνία σταθμό αυτή της 3ης Ιανουαρίου 1996, όπου το Ελληνικό Δημόσιο και η εταιρία Γέφυρα Α.Ε., υπέγραψαν την σύμβαση παραχώρησης για την μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, συντήρηση και εκμετάλλευση της γέφυρας, υπήρξαν σημαντικές διαχρονικά επιστημονικές συζητήσεις, επισημάνσεις και Διεθνή Συνέδρια με θέμα τους την "Γέφυρα".
Χαρακτηριστικά αναφέρω το Διεθνές Συνέδριο "Ζεύξη Ρίου-Αντιρρίου" 1978. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι τα πρακτικά του συνεδρίου εκδόθηκαν με επιμέλεια του Προέδρου του καθηγητή του Πανεπιστημίου Πάτρας κ. Κώστα Γούδα, ενώ αντιπρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, ήταν ο αείμνηστος καθηγητής του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ιδίου Πανεπιστημίου κ. Ανδρέας Δημαρόγκωνας. Ο τόμος των πρακτικών περιελάμβανε τις προτάσεις και απόψεις σαράντα και πλέον ειδικών, πάνω στο θέμα της ζεύξης, έδινε το σύνολο των τεχνικών-οικονομικών μελετών, την αντιπαραβολή τους σε συγκριτικό διάλογο, έτσι ώστε από επιστημονική άποψη έδινε την ευχέρεια για άμεση διεξαγωγή προκαταρκτικών ερευνών, απόλυτα αναγκαίων για την μελέτη και εκτέλεση του έργου.
Τα τελευταία χρόνια και καθώς πλησίαζε η ώρα για την τελική παράδοση της γέφυρας στην κυκλοφορία, το ΙΝΑΔΕ είχε αναλάβει μια καλή προσπάθεια διοργάνωσης συνεδρίων κατ’ έτος με τίτλο "Γέφυρες" ώστε να φέρει κοντά όλα τα προβλήματα που απασχολούν σε νέα βάση πλέον τους κατοίκους της Δυτικής Ελλάδας, ώστε η γέφυρα να επιτελέσει πράγματι τον σκοπό και τον στόχο της, που δεν είναι άλλος από αυτόν της ανάπτυξης και της δημιουργίας.

Το όλο έργο αναμένεται να παραδοθεί στο ελληνικό Δημόσιο στις 24/12/2039, οπότε και θα αναλάβει αυτό την λειτουργία του. Το 47% της μετοχικής σύστασης της Γέφυρας Α.Ε. είναι στην πραγματικότητα ελληνικές κατασκευαστικές εταιρίες, που θεωρώ, ότι με την επιτυχή συμμετοχή τους στην κοινοπραξία με την Vinci έδωσαν το στίγμα της τεχνικής αξιόπιστης ελληνικής κατασκευαστικής δραστηριότητας, γεγονός σημαντικό από κάθε άποψη. Αυτό όμως που περισσότερο από οτιδήποτε άλλο έχει τεράστια σημασία είναι η συμβολή των εκατοντάδων ελλήνων τεχνικών στην προσπάθεια κατασκευής του όλου μεγαλοπρεπούς εγχειρήματος.
Αυτή μπορεί να θεωρηθεί σαν εθνική προσφορά και συνεισφορά τους.

Θεωρώ, ότι από εδώ και στο εξής τρία θα είναι τα μελλοντικά στοιχεία ερευνητικής προσπάθειας για τους επιστήμονες.
1. Ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός συγκεκριμένων περιοχών πλησίον της γέφυρας, ώστε να αντιμετωπισθούν με επιτυχία, τα όποια περιβαλλοντικά ζητήματα και να υπάρχει συμβατότητα έργων και περιβάλλοντος
2. Η διαχρονική διερεύνηση από γεωχημικής άποψης συγκεκριμένων σημείων της γέφυρας και ειδικότερα αυτών που αφορούν τους πυλώνες από τον πυθμένα μέχρι την επιφάνεια της θάλασσας.
3. Η διερεύνηση του φαινομένου της κατ' έτος απομάκρυνσης του νότιου άκρου (Ρίο) από το βόρειο (Αντίρριο) κατά μερικά χιλιοστά και οπωσδήποτε η συνεχής παρακολούθηση της σεισμικότητας της περιοχής.

Στα πλαίσια αυτά έχουμε πραγματοποιήσει με φοιτητές μου του Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, αλλά και με μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πάτρας επισκέψεις - ξεναγήσεις στην γέφυρα, όπου φιλοξενηθήκαμε και ξεναγηθήκαμε από τον μηχανικό της κοινοπραξίας κ. Νίκο Κωσταντέλια, τον οποίο και ιδιαίτερα ευχαριστώ για την όλη του προθυμία για προσφορά και επιστημονική ενημέρωση.

Μια νέα περίοδος άρχισε για την Δυτική Ελλάδα , μια περίοδος που προσδοκά να δημιουργήσει ευρύτατες πληθυσμιακές ανακατατάξεις, τουλάχιστον στους όμορους νομούς, με νέες χρήσεις γής, ανάπτυξη της οικονομικής αλλά και κοινωνικής δραστηριότητας σε όλες ανεξαίρετα τις δράσεις.

Στο άμεσο μέλλον θα καταγραφούν όλα τα θετικά αποτελέσματα του όλου εγχειρήματος.

Πίσω στις "Απόψεις"